Ölçme Değerlendirme ve Alacak yönetimi
Son zamanlarda sektörün ana oyuncularından olmasa bile sektör paydaşlarından; sayaçlara fiziki erişim zorluğu, iş gücü yoğunlaşması ve nakit akışını hızlandırılabilmesi gerekçesi ile Ön ödemeli sayaç sistemi gündeme gelmeye başladı.
Ön ödeme sistemi için gerek uzaktan kredi yükleme, gerekse kartlı sistemlerin uygulanması teknik olarak elbette mümkündür.
İster sayaçlara uzaktan kredi yükleyin ister Smart kartlar kullanarak kartlara kredi yükleme ile bu kredilerin sayaçlara aktarılmasını sağlayın teknik olarak fark etse de sonuç olarak hiç fark etmez.
Smart kartlar aracılığı ile elektrik sayacına kredi yükleme işleminde hangi kart ile hangi sayaca kredi yüklendiğini sayaç ID’si takibi ile bulmak da elbet mümkündür. İsterseniz sayacın elektriğini uzaktan açabilir, kesebilir hatta kısıtlayabilirsiniz.
Bu uygulama ile iki temel sorun gündeme gelmektedir.
- Sayaca yüklenecek kredi belirlenmiş bir aktif tüketim bedeline karşılık gelebileceği için, tüketicilerin öngörülebilir muhtemel aktif tüketimleri için kredi almaları durumunda;
- Şayet bu tüketim tesisi, Reaktif enerji ölçümünün zorunlu olduğu güç ve abone gruplarında ise ve tüketicinin kompanzasyon tesisindeki olası aksaklıklar nedeniyle tüketici sayacı öngörülemeyen bir reaktif veri kaydetmişse,
O zaman yüklenen kredinin bir bölümü hesaplanan reaktif bedel karşılığından düşüleceği için tüketicinin öngörüde bulunup kwh karşılığı aldığı kredi, öngörüde bulunduğu aktif kwh tüketimi tüketmeden sona erecek, bu durumda tüketici ile tedarik şirketi arasında itirazlar, anlaşmazlıklar olabilecektir.
- Gerekçelerden biri de “sayaçlara fiziki erişimin zorluğu ve işgücü tasarrufu” olarak ifade edilse de;
- Sayaçlara fiziki erişim ve tüketim değerlerinin okunmasının, tüketim değerinin tespiti ile varsa gözle görülen bir sayaç müdahalesini rapor ederek kayıt dışı kullanımı önlemek gibi temel iki faydası bulunmaktadır.
- Tüm sayaçların kaydettiği tüketimin zaman dilimi içerisinde tespit edilmesi kayıp/kaçak analizinin en temel verisidir.
Şayet sayaçların tüketim tespiti yapılmadan satılan ön ödeme tutarları dikkate alınırsa; o zaman kayıp/kaçak analizi yapacak temel veriye ulaşım imkânı kalmamış dolayısı ile kayıp/kaçak konusunda analiz imkânı da ortadan kalkmış olacaktır.
Satın alınan kredinin ne zaman kullanılacağı belli olmadan; özellikle yazlıkların yoğun olduğu yaz mevsimi ile kış mevsimi arasında nüfus yoğunluğunun büyük değişiklik gösterdiği bölgelerde tatilcilerin tüketmek üzere aldıkları kredinin tamamını tüketmeden tesislerini terk etmeleri durumunda, satışı yapılmış fakat daha tüketilememiş elektrik enerjisinin kayıp/kaçak analizine etkisini kestirmek mümkün değildir.
Elektrik Şirketlerinde Ön Ödemeli Sistem
Elektrik şirketlerinin aldıkları (kendilerine fatura edilen elektrik enerjisi) tüketilmiş ve tüketimi ölçülmüş tüketim miktarını gösterir. Elektrik şirketi ön ödemeli sistem uygularsa satışını gerçekleştirdikleri; fakat fiili olarak tüketilmemiş olup ileride tüketilecek elektrik enerjisi miktarını bilebilecek ve farklı bu iki veriden sağlıklı bir sonuç çıkmayacaktır.
Kaldı ki elektrik enerjisini kullanmaya başladığı ilk günden itibaren 40. Günde bedelini ödemek varken, tüketicilerin hiç kullanım olmadan elektrik enerjisi bedelini peşin ödemeleri de pek uygulanabilir görülmemektedir.
Ön ödemeli bir sistemin sadece elektrik şirketine alacaklarını riske etmeden peşin almalarından başka bir faydası olmaz. Mevcut sistemde alacak yönetiminde şirketlerin; vadesi geçmiş olacaklarının çokluğu veya alacakların zamanında tahsil edilememesinin sebep sonuç ilişkisi ile incelenerek iç sorunların giderilmesi ile alacak yönetimi zaten sorun olmaktan çıkar.
Dış sorunlar gibi makro ekonomik dengelerle ilgili de, ister ön ödemeli olsun ister mevcut sistem olsun sorunların alacak yönetimi düzelme hızı makro dengelerin düzelme hızına eşit olacaktır.
Akıllı şebeke uygulamasının temel amacı; üretim noktasından tüketim noktasına kadar uçtan uca tüm şebekenin varlıklarını ve enerji dağıtımını yönetmek... Ancak ölçümlenemeyen bir sistemin yönetilmesinin imkânı olamayacağı gerçeğinden bakınca; acaba sayaçların kaydettiği tüketim değerlerini periyodik olarak edinmeden uzaklaşmanın geçerli bir sebebi olabilir mi?
Oysa SCADA, Coğrafi Bilgi Sistemi ve Müşteri Hizmetleri yönetimlerinin daha verimli hale getirilmesi ve entegrasyonunun tartışılması gerekirken; Şayet bu Ön ödemeli sistemler hakkındaki görüşler tartışılarak doğru yöntem, maliyet, fayda analizi yapılmadan; Akıllı Şebekeler Stratejisi içerisinde yer alırsa akıllı şebekenin konseptine aykırı bir düşünce ile boşa zaman harcanacak. Sektör bir taraftan enerji tasarrufu için slogan üretirken bir taraftan da verimsiz fikirlerle çalışanlarının enerjisini boşa harcayacaktır.
Yorumlar
Yorum Gönder